Terwijl 's werelds belangrijkste spelers worstelen met de uitdagingen van inflatie, valutaschommelingen en politieke onzekerheid, staat de euro klaar om zich te ontpoppen als een leidende kracht in de wereldeconomie.
Recente ontwikkelingen in de BRICS-landen, waaronder overeenkomsten om de handel in Chinese yuan te regelen en een afname van het vertrouwen in het Amerikaanse beleid, hebben een vruchtbare bodem gecreëerd voor de bloei van de euro. China probeert de rol van de VS over te nemen.
Hoewel de dollar nog enige tijd een dominante valuta kan blijven, biedt de euro een fris en dynamisch alternatief dat beleggers en handelaren zeker zal aantrekken. Voor een groot deel van de wereld is er echter geen alternatief voor de dollar. Een nieuwe munt kan alleen worden gecreëerd als er een diepe, bloeiende en aanzienlijk liquide markt is, met name voor staatsobligaties.
Bovendien is een bloeiende en sterke economie nodig, samen met een jeugdige bevolking. Rusland en China voldoen hier bij lange na niet aan, en Europa evenmin. Het vrije verkeer van kapitaal is van cruciaal belang, hetgeen momenteel niet het geval is in China, waar de regering inwoners ontmoedigt om hun vermogen te verplaatsen naar het buitenland bijvoorbeeld.
Tenslotte moet een succesvolle munt levensvatbare investeringsmogelijkheden bieden in grondstoffen die gemakkelijk verhandelbaar zijn, een gebied waarop het China momenteel ontbreekt. Het zal dus heel lang duren, en het is zelfs mogelijk dat de Yuan nooit de dollar zal overtreffen.
Het potentiële succes van de euro is sterk afhankelijk van het vermogen van Europa om een goed monetair en overheidsbeleid te voeren. Helaas is dit momenteel nog onvoldoende, waardoor het moeilijk is om het vertrouwen van de rest van de wereld te winnen.
Als wereldwijd de gedachte is; "De dollar is niet fijn meer, China kan het met de Yuan niet overnemen, dus we kiezen voor de euro" dan zou dat zeer gunstig zijn voor het toekomstperspectief van de euro.
Oorlog als afleidingsmanoeuvre
Elke schuldencrisis die we in het verleden hebben meegemaakt, zoals blijkt uit de geschiedenis, en ook de huidige, heeft het potentieel om te escaleren tot een oorlog.
Het is nogal eigenaardig dat het voor bedrijven en burgers strafbaar is om geld bij te drukken (evenals "cooking the books"), terwijl het voor centrale banken en bankiers ‘ normaal ‘ is om geld uit het niets te creëren. Het is het standaardprotocol. Dit is eigenlijk absurd.
De huidige schuldencrisis en de demografische omstandigheden kunnen op termijn uitmonden in een valutacrisis. Een dergelijk scenario kan sociale onrust veroorzaken, zoals nu in regio's als Frankrijk en Rusland in de jaren 2020 en 2021. Het eindresultaat zou een verdere centralisatie van de macht kunnen zijn, hetzij naar links of naar rechts, naast meer overheidscontrole.
Hoewel economie saai lijkt, is het een vakgebied vol waardevolle inzichten. Economische en wiskundige gebeurtenissen zijn bepalend voor de koers van de geschiedenis. De sociale dimensie speelt daarbij een grote rol: mensen zijn gevoelig voor veiligheid en vertrouwen.
Een goed voorbeeld hiervan is te zien in Rusland. Poetin is niet bang voor oorlog, maar wel voor 'sociale onrust', die al is ontstaan als reactie op zijn besluit om de pensioengerechtigde leeftijd te verhogen. De hoofdoorzaak van deze onrust is het dalende aantal jongeren dat uiteindelijk de financiële last van het onderhoud van de oudere bevolking zal dragen. In het verleden heeft de regering-Poetin haar macht behouden door de pensioenen voor gepensioneerden te verhogen, maar deze aanpak is economisch niet langer haalbaar.
Een regering zoals deze kan haar toevlucht nemen tot tactieken als militaire conflicten om de aandacht af te leiden van de interne situatie. Er zijn overigens meer soortgelijke problemen in Rusland, maar hierover meer in een volgend artikel.
De rol van inflatie in onze geschiedenis
Inflatie is een economische term die de stijging van prijzen van goederen en diensten aanduidt, in combinatie met een daling van de koopkracht. Een hoge inflatie kan verwoestende gevolgen hebben voor de economie en kan leiden tot sociale onrust en politieke veranderingen.
Als we terugkijken in de geschiedenis, is het duidelijk dat verschillende perioden van hoge inflatie hebben geleid tot belangrijke politieke verschuivingen. Bekende voorbeelden zijn Mao Zedong in China, Napoleon in Frankrijk, Mussolini in Europa en Hitler in Duitsland.
Mao Zedong's machtsovername in China werd voorafgegaan door een tumultueuze periode van hyperinflatie tijdens de Chinese burgeroorlog van 1945 tot 1949. De inflatiedruk leidde tot massale geldontwaarding, waardoor Mao beloofde de inflatie te beteugelen en zo de steun van veel Chinezen won. De catastrofale gevolgen van dit besluit kennen we allemaal: een verwoestende hongersnood die meer dan 40 miljoen levens eiste.
Een ander voorbeeld van dit fenomeen is de machtsovername van Napoleon Bonaparte in Frankrijk in 1798. De Franse Revolutie had een enorme inflatie teweeggebracht, die Napoleon handig gebruikte om een nieuwe munt in te voeren, de franc-germinal. Dit was een belangrijke stap in de consolidatie van zijn gezag en invloed.
Evenzo kwam Mussolini in Italië in de jaren dertig aan de macht in een sfeer van economische turbulentie en inflatie, waarbij hij profiteerde van het verlangen van veel Italianen naar stabiliteit en orde. Hij beloofde gouden bergen en kreeg zo de steun van veel Italianen.
Duitsland is nog een bekend voorbeeld van deze trend: Hitlers machtsovername werd vergemakkelijkt door de hyperinflatie tijdens de Weimarrepubliek (1918-1933), die het vertrouwen van het publiek in de economie en de politieke instellingen ondermijnde. Hitler beloofde een einde te maken aan de inflatie en versterkte zo zijn positie en grip op de Duitse politiek.
Ook in Latijns-Amerika zijn er tal van voorbeelden te vinden van politieke veranderingen na of tijdens een periode van inflatie. Venezuela, Chili en Argentinië hebben allemaal te maken gehad met economische crises als gevolg van inflatie.
De geschiedenis leert ons dat hoge inflatie een belangrijke katalysator kan zijn voor politieke veranderingen. Daarom is het raadzaam om de inflatie in de gaten te houden en zo nodig tijdig maatregelen te nemen.