In deze tijden is het onrealistisch om te verwachten dat één leider alles kan.
In plaats daarvan moet een succesvolle leider zelfbewust zijn en voortdurend zichzelf ontwikkelen. Zonder te denken dat je alles zelf moet kunnen doen. Bij Deen geloven we dat samenwerking de sleutel is tot succes.
Een effectieve leider moet toevoegen wat de groep nodig heeft, de kleuren van de groep kennen. Hij moet in verbinding blijven, maar ook openstaan voor nieuwe perspectieven en ideeën. Daarbij kijkend wat de groep nodig heeft en wat de context vraagt van de groep of persoon. Dit vraagt om functioneel en situationeel leiderschap. Net zoals men zich passend kleedt voor verschillende gelegenheden, moet een leider zijn aanpak aanpassen aan de context.
- Wat is er nodig om vooruit te komen?
- Wat is vooruitgang en wie profiteert daarvan?
De BIG boss als alleskunner bestaat niet. Maar als een leider iets niet kan, kan deze wel mensen zoeken die het wel kunnen. Verder is er niet één manier. Succes vereist een voortdurende aanpassing en het aannemen van verschillende rollen in samenwerkingsprocessen. Het gaat erom dat je ziet welke rol je moet aannemen en daarin bewuste keuzes maken. In dit artikel bespreken we de keuzes die succesvolle leiders moeten maken om beter te worden in samenwerken.
Stumbling forward
De leider is geen BIG Boss die alleen maar recht op zijn doel afgaat. Dat werkt bij simpele vraagstukken, maar niet in complexe omgevingen: er is een (gezamenlijk) zoekproces nodig. Het gaat om actie ondernemen, experimenteren en pas als er vragen komen aan je omgeving vertellen wat je ontdekt hebt. Als de aanpak werkt, zal de omgeving aansluiten.
Dit kan echter lastig zijn omdat het team de leider als inconsequent kan zien. Daarom moet de leider uitleggen dat het vinden van een pad een moeilijk proces is en medewerkers daarin meenemen. Het is belangrijk voor de leider om tijd in te bouwen voor reflectie:
- Hoe is het tot nog toe gegaan?
- Welke richting tekent zich af?
Je hebt wel een richting nodig. Stel je een scenario voor waarbij een dronken man naar huis wil. Hij weet waar naar toe, vaak herhaalt hij hardop de bestemming (‘ik ga naar mijn fiets’). Alhoewel het de vraag is of hij zijn huis in mag, weet hij welke kant hij op moet en gaat zwalkend op weg. In één richting lopen is beter dan verdwalen. Effectief leiderschap houdt tegenwoordig in dat je open discussies faciliteert om samen de strategie te vormen en dat je het goede voorbeeld geeft.
In tijden van crisis heb je voor dagelijkse gevechten soldaten nodig. Maar om uiteindelijk de oorlog te winnen, is er een generaal nodig. ‘The goal is not winning the fight but winning the war.’
Een goede generaal denkt en plant strategisch; hij/zij richt zich niet alleen op de strijd van het moment, maar zorgt ook voor de nodige sturing.. De verkeerde kant op rennen is in goede tijden frustrerend, maar in slechte tijden fataal.
Onverdeelde aandacht
Als moderne manager is het niet ongewoon om een check-in te doen bij een vergadering. Hoe zit iedereen erbij? Soms doen zich onverwachte situaties voor, zoals een teamlid dat in tranen uitbarst. Wat doe je dan als leider? Vragen of die persoon straks even langs loopt of sta je er echt bij stil in het moment…. De primaire taak van een leider is mensen onverdeelde aandacht geven en empathie tonen.
Pas als er echt wordt geluisterd en respect is voor elkaar, ontstaat er verbinding en betekenisvolle samenwerking. Onderzoeken hebben aangetoond dat leiders die prioriteit geven aan deze kwaliteiten een significante positieve impact hebben, ongeacht cultuur of context.
Dit positieve effect kun je nog meer versterken met krachtige en inspirerende vragen.
Dus niet:
- Hoe kun je 10% meer omzet halen?
maar
- Hoe kunnen we meer maatwerk leveren?
- Of hoe kunnen we met derden samenwerken om onze klanten nog breder te bedienen?
Dit maakt mensen betrokken.
Teamleden worden geïnspireerd om op ontdekkingstocht te gaan en hulp te vragen als zij dat nodig hebben. Als leider bouw je hiermee een cultuur van samenwerken om verder te groeien.
Live or die
De vaardigheden en tools die je succes hebben gebracht in het verleden, brengen je niet naar waar je moet zijn. Dit komt doordat niets zo blijft zoals het was. Als de omstandigheden veranderen en jij verandert niet mee, dan word je ‘roadkill’.
Keith Cunningham deelt in een van zijn lezingen een tragisch voorbeeld van een grote brand die in 1949 plaatsvond in de Verenigde Staten. Zestien dappere brandweermannen werden ingezet om een bos te redden door met een parachute uit een vliegtuig te springen.
Dit liep dramatisch af: slechts drie van hen overleefden, terwijl de anderen het leven lieten.
Er werd een uitgebreid onderzoek gestart naar de oorzaken. Het bleek dat de wind ineens van richting was veranderd en dit was nog niet eerder voorgekomen. De mannen moesten rennen voor hun leven en daarbij een steile helling opklimmen omdat zij zich in een laaggelegen gebied bevonden. Helaas hielden de dertien omgekomen brandweermannen vast aan hun training en bleven ze hun zware gereedschap van 70 kg dragen, ondanks de veranderende omstandigheden. De drie overlevers niet: zij begrepen dat ze niet meer het vuur moesten bevechten, maar voor hun eigen leven moesten vechten. Zij snapten dat de regels waren veranderd, lieten hun spullen achter en bleven daardoor in leven.
Om succesvol te blijven, moet je blijven leren. Succesvolle mensen zoeken hulp en laten zich coachen; zij blijven niet hangen in het oude, maar blijven zich ontwikkelen en studeren.
Als je het eens bent met de ideeën in dit artikel en denkt dat dit soort leiderschap het verschil kan maken in jouw organisatie, dan moedigen we je aan om te reflecteren op jouw huidige aanpak. Stel jezelf de vragen die in dit artikel zijn opgeworpen, deel je gedachten met je team en kijk waar er ruimte is voor verbetering.
Om je te helpen bij deze reflectie en ontwikkeling, bieden we bij Deen coaching en trainingsprogramma's aan, gericht op de uitdagingen en kansen van modern leiderschap. Meld je aan voor een van onze programma's om je leiderschapscapaciteiten naar een hoger niveau te tillen en de vruchten van effectief samenwerken te plukken. Laten we samen de toekomst van leiderschap vormgeven!
Meld je nu aan voor onze leiderschapstrainingen en begin jouw reis naar effectief en situationeel leiderschap.
Maak de keuze om niet alleen te blijven groeien, maar om ook je team, en daarmee je organisatie, te laten bloeien. De toekomst van je bedrijf begint met jou. Maak vandaag nog de eerste stap.
Bronnen
- K. Marichal & J. Segers (2022). Over leiderschap, 19 inzichten.
- J. Hagel (2012). Good leadership is about asking good questions. Harvard Business Review.
- Podcast: Jesse Segers en Koen Marichal over & Over leiderschap.
- Keith J. Cunningham - Keys to the Vault - YouTube